Cameron przeprasza Irlandczyków za krwawą niedzielę
Brytyjski premier David Cameron potępił brytyjskich spadochroniarzy za masakrę ludności cywilnej w Derry (Londonderry) w Irlandii Płn. 30 stycznia 1972 roku (tzw. krwawa niedziela), w której zginęło 14 osób, a 13 odniosło rany. Premier przeprosił w imieniu armii i rządu.
Wypowiadając się w Izbie Gmin z okazji opublikowania poświęconemu tym wydarzeniom raportu sędziego lorda Saville’a, Cameron nazwał masakrę, która przeszła do historii jako krwawa niedziela, “nieuzasadnioną i niesłuszną”.
Ustalenia raportu uznał za “szokujące”. Autorzy raportu stwierdzili, iż wszystkie ofiary były niewinne. Według Camerona dowódca pułku spadochronowego uczestniczącego w masakrze nie powinien był wydać rozkazu użycia siły do stłumienia demonstracji, która była zorganizowana przez ruch obrony praw obywatelskich w prowincji.
Oficjalnym powodem skierowania spadochroniarzy były doniesienia o tym, że na demonstracji doszło do strzelaniny. Raport przyznaje, iż mogło dojść do jakichś strzałów, ale nie mogą one stanowić uzasadnienia dla działań sił bezpieczeństwa.
Żaden ze spadochroniarzy nie otworzył ognia w reakcji na atak wymierzony w niego, ani w reakcji na groźbę takiego ataku. Użyciu broni nie towarzyszyło żadne ostrzeżenie – wskazał Cameron. – Demonstranci nie stwarzali zagrożenia dla sił bezpieczeństwa – dodał.
Równocześnie premier zaznaczył, iż spiskowe teorie o tym, iż masakra była z góry zaplanowana i że rząd usiłował ją zatuszować nie znalazły potwierdzenia w raporcie. Zwrócił też uwagę na okoliczności, w których doszło do masakry, w tym na działania republikańskich grup paramilitarnych wzbraniających policji i siłom bezpieczeństwa wstępu do jednej trzeciej miasta. Cameron przypomniał, że w zamieszkach i rozruchach w 1972 roku zginęło w Irlandii Północnej 500 osób, a sytuacja pod względem bezpieczeństwa raptownie się pogarszała.
Raport sędziego Saville’a, będący wynikiem dwunastoletnich prac trybunału dochodzeniowego ustanowionego przez rząd Tony’ego Blaira, w pierwszej kolejności udostępniono rodzinom rannych i zabitych w ratuszu w Derry. Trybunał powołano w czasie prac nad tzw. porozumieniami wielkopiątkowymi, które utorowały drogę procesowi pokojowemu w Irlandii Północnej. Zakończyły one okres niepokojów w prowincji, trwający od 1969 do 1994 roku.
Wiec w Derry 28 lat temu zorganizowano w celu zaprotestowania przeciwko nieprzestrzeganiu przez ówczesny unionistyczny rząd prowincji oraz rząd w Londynie praw obywatelskich katolików w Irlandii Północnej. Katolicy byli dyskryminowani m.in. w miejscu pracy, przy rozdziale mieszkań i przez policję. Czuli się też upośledzeni politycznie.
- Jack Duddy, lat 17, zastrzelony na podwórku przy Rossville Street.
- Michael Kelly, lat 17, ranny w brzuch umiera po kilku minutach przy wejściu do Glenfada Park.
- James Wray, lat 22, zraniony gdy przebiegał z Glenfada Park do Abbey Park, kolejna kula okazała się śmiertelna.
- Gerald McKinney, lat 35, zginął od postrzału w kark, gdy biegł z podniesionymi rękoma, dobrze widoczny przy Glenfada Park.
- Gerald Donaghey, lat 17, postrzelony w brzuch przy Abbey Park, zmarł zanim dowieziono go do szpitala.
- William McKinney, lat 26, zastrzelony gdy pochylał się nad rannym Geraldem McKinney w Glenfada Park.
- John Young, lat 17, zmarł postrzelony w głowę, gdy stał przy barykadzie na Rossville Street.
- Michael McDaid, lat 20, zginął przy tej barykadzie od postrzału w twarz.
- William Nash, lat 19, stał przy tej samej barykadzie, gdy otrzymał śmiertelny postrzał w kark.
- Patrick Doherty, lat 31, czołgał się do domów przy Rossville Street gdy został zastrzelony kulą, która przeszyła jego ciało od krzyża i wyszła karkiem.
- Bernard McGuigan, lat 41, zginął na miejscu od postrzału w tył głowy, gdy czołgał się do ciała Pata Doherty’ego.
- Hugh Gilmour, lat 17, zginął od kuli, która przeszła przez łokieć, a następnie horyzontalnie przeszyła ciało, gdy uciekał Rossville Street.
- Kevin McElhinney, lat 17, zastrzelony, gdy czołgał się szukając schronienia w mieszkaniach przy Rossville Street, kula trafiła go w okolicach krzyża i wyszła niedaleko ramienia.
- John Johnston, czternasta ofiara Krwawej Niedzieli, zmarł później w wyniku odniesionych ran.
Pewne jest natomiast jedno. Część zastrzelonych jak zwierzęta ludzi z całą pewnością nie stanowiło zagrożenia dla żołnierzy. Były to osoby uciekające w przeciwnym kierunku od stanowisk żołnierzy, a także pochylające się na rannymi w celu udzielenia im pomocy, machające białymi chustami.
Poniżej fragment filmu wraz z piosenką “Sunday Bloody Sunday” irlandzkiego zespołu U2:
Także dopiero po obejrzeniu filmu oraz po poczytaniu w internecie kilku artykułów zrozumiałem, dlaczego kiedyś, gdy wracałem ze znajomymi Anglikami po pracy samochodem do Norwich, zapadła na chwilę dziwna cisza, gdy z płyty, którą nagrałem sobie do samochodu zaczęła lecieć piosenka irlandzkiego zespołu U2 “Sunday Bloody Sunday”. Właśnie dopiero dzisiaj dowiedziałem się, że nie dość, że zespół U2 jest irlandzki, to dodatkowo ta właśnie piosenka stała się nieoficjalnym hymnem Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA).
Jest mi także niezmiernie przykro, że angielska królowa jak do tej pory nie zareagowała w żaden sposób na wynik przeprowadzonego śledztwa. Nikt ze strony jej dworu (ani ona sama) nie przeprosił za pomyłkę, jaka została uczyniona w 1972 r., a mianowicie królowa Elżbieta osobiście odznaczyła żołnierzy biorących w akcji orderami zasługi.
Źródła:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Krwawa_niedziela_(Irlandia_Północna_1972)
http://wprost.pl/ar/198910/Cameron-przeprasza-Irlandczykow-za-krwawa-niedziele/